Wat zijn de Logische niveau's?
Wij kijken allemaal door onze eigen bril naar de wereld om ons heen. Een deel van die bril bestaat uit onze overtuigingen. Dit zijn bewuste en onbewuste aannames over onszelf, de ander en de wereld. Ons gedrag wordt in belangrijke mate aangestuurd door onze overtuigingen. Maar er spelen meer zaken in ons innerlijk functioneren en hoe we ons tot de wereld verhouden. Gregory Bateson maakt dit inzichtelijk met zijn model van de Logische niveaus. Dit model helpt om inzicht in denken en handelen te vergroten. Het model onderscheidt zes niveaus met een onderlinge hiërarchie.
- Spiritualiteit. Het niveau van zingeving. Van geloof, missie en verbinding met diepere waarden en levensovertuigingen.
- Identiteit. Zelfbeeld. Hoe vul jij deze zin aan? Ik ben…….
- Overtuigingen. Wat zijn jouw diepgewortelde ideeën over goed en fout, waar en onwaar, waarden en normen?
- Vaardigheden. Kennis en kunde.
- Gedrag. Wat kunnen anderen aan je waarnemen?
- Omgeving. Hoe ziet je omgeving eruit en hoe is jouw interactie daarmee? Wat komt binnen en wat niet?
Voor alle niveau’s geldt het volgende:
- De inhoud van een hoger niveau bepaalt de uitingen vanuit de lagere niveaus.
- Verandering op een lager niveau kan verandering op een hoger niveau teweegbrengen.
- Verandering op een hoger niveau zal verandering op een lager niveau tot gevolg hebben.
- Hoe hoger het niveau, hoe moeilijker om iets te veranderen.
Dit model kan gebruikt worden om op jezelf of een ander te reflecteren. Waarom kom je vaker dezelfde lastige situatie tegen? Waarom heb je met een bepaald type mensen meer moeite?. Waarom lukt het je niet om een bepaalde stap te nemen? Door inzicht te verkrijgen in denkprocessen kan verandering van gedrag mogelijk worden. Het toepassen van vragen gebaseerd op dit model levert inzicht in de motivatie en drijfveren van mensen. Er wordt duidelijk op welk niveau blokkades en mogelijke oplossingen zijn.