Omgaan met oplopende emoties

Emoties komen van rechts, ze hebben voorrang...

Het is helpend om de invloed van oplopende emotie te beperken. De twee belangrijkste tools die daarbij helpen zijn begrip tonen en gevoelsreflecties.

Begrip tonen

Begrip tonen is meer dan zeggen “Ik begrijp het”....

Zeggen: “Ik begrijp het” of “Wat vervelend voor u” is geen begrip tonen. Het ‘Wat’ ontbreekt: Wat begrijp je? Wat vind je vervelend? Jouw onderbouwing, of ‘het bewijs’ ontbreekt. Als begrip tonen overkomt als een holle zin zal het eerder negatief dan positief uitpakken. Om effectief begrip te tonen moet aan deze voorwaarden worden voldaan:

• Luister actief & zeg wat je hoort en hoe je het hoort, vat kort samen wat de ander heeft gezegd.
• Wees niet te stellig. Zeker niet als jouw situatie helemaal anders is.
• Wees congruent en oprecht: meen het.

Gevoelsreflecties

Een andere manier om de intensiteit van emoties te beïnvloeden is het benoemen van het gevoel. “Ik zie dat u boos bent, klopt dat?.” Door een gevoelsreflectie:

1. Wordt de ander zich bewust van zijn lading en opwinding. Dit heeft een kalmerend effect.
2. Toon jij dat je oog hebt voor de beleving van de ander. Voor de lading die de kwestie voor hem heeft. Hij zal zich hierdoor meer serieus genomen voelen. Ook dit werkt kalmerend.

De juiste emotie

Bij gevoelsreflecties is het een uitdaging om de emotie juist te benoemen. Het geeft niet als je daar een beetje naast zit maar het verschil mag niet te groot zijn. Als iemand boos is, en je zegt: “Ik zie dat u nerveus bent”, laat je juist merken dat je de ander niet begrijpt. Het werkt ook goed om niet te stellig te zijn. Stel liever een vraag: “Ik heb het idee dat u nerveus bent, klopt dat?” Daarmee laat je de ander ruimte om jouw beeld bij te stellen.

Onderdrukte emotie benoemen

Indien een nog onderdrukte emotie wordt benoemd is het eerste effect vaak juist dat de emotie in volle kracht naar buiten komt. De vinger is op de zere plek gelegd. Als er daarna begripvol en met gevoelsreflecties op wordt gereageerd zal de emotie uiteindelijk hanteerbaar worden.

Verkeerd gebruik van gevoelsreflecties

Een gevoelsreflectie kan ook verkeerd ingezet worden: “Ja, nou kunt u wel kwaad worden, maar…” of  “U hoeft natuurlijk niet te gaan schreeuwen”… Een emotie op een afwijzende of oordelende manier benoemen werkt over het algemeen escalerend.